ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΥΡΡΑΚΙΩΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ: Επετειακή εκδήλωση για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Σ.Σ.Ι.

Τετάρτη βράδυ 5 Ιουνίου 2019

Στη σκηνή του Π.Κ. Δήμου Ιωαννιτών βρίσκονται μικρά και μεγάλα «παιδιά» όλων των χορευτικών τμημάτων του Συνδέσμου Συρρακιωτών Ιωαννίνων. Οι θεατές, όλοι στις θέσεις τους, χειροκροτούν. Στα πρόσωπα πολλών μεγαλυτέρων σε ηλικία αναγνωρίζεις μια γλυκιά νοσταλγία. Κι είναι αυτό ίσως καλύτερο και από το χειροκρότημα. Μόλις τελείωσε η πανηγυρική εκδήλωση για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Συνδέσμου και τα χαμόγελα στα πρόσωπα των χορευτών δίνουν κουράγιο στους Συρρακιώτες των Ιωαννίνων να παλέψουν με όλες τις δυνάμεις τους για την ύπαρξη και συνεχή λειτουργία του Συνδέσμου. Η παράσταση περιλάμβανε και θέατρο και χορό και τραγούδι. Φωτογραφίες και ομιλίες και πολλές αναδρομές. Κι όλα αυτά σε μια ευρηματική αλληλουχία έξι ενοτήτων, χωρίζοντας τη διαδρομή του Συνδέσμου μέσες-άκρες σε πέντε δεκαετίες και το τελείωμα της γιορτής.

Η Πρώτη Ενότητα - Ίδρυση του Συνδέσμου ξεκίνησε με το καλωσόρισμα του Προέδρου του Συνδέσμου, κ. Ιπποκράτη Αλέξη, ο οποίος με μια σύντομη και περιεκτική ομιλία αναφέρθηκε στους λόγους που οδήγησαν στη δημιουργία του Συνδέσμου πριν από 50 χρόνια, μας θύμισε τους Πρωτεργάτες του εγχειρήματοςκαι τους διατελέσαντες Προέδρους, τους σκοπούς του και τις δραστηριότητές του.

Ακολούθησε η προβολή ενός βίντεο, όπου παρακολουθήσαμε τον πρώην Πρόεδρο της Κοινότητας Συρράκου. Κ. Θεόδωρο Σούλτη να αναφέρεται εν συντομία στην ιστορία του χωριού μας από την απελευθέρωσή του το 1912 μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Αναφέρθηκε στη θέση που βρέθηκε το Συρράκο με την απελευθέρωση από τους Τούρκους και στη λαμπρή πορεία του τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα σχεδόν μέχρι και τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Συνέχισε αναφερόμενος στα προβλήματα που ξεκίνησαν με την απαγόρευση εκ μέρους της Κυβέρνησης της ανόδου των Συρρακιωτών και των κοπαδιών τους στο Συρράκο εξ αιτίας του εμφυλίου κατά τη διετία 1948 – 1949 που απετέλεσαν και την αρχή του τέλους της ανόδου πολλών κτηνοτροφικών οικογενειών στο χωριό και τα θερινά βοσκοτόπια. Έκτοτε όλο και λιγόστευαν οι επαναπατριζόμενοι τους καλοκαιρινούς μήνες με αποτέλεσμα να φθίνει ο πληθυσμός του χωριού και να φτάσουμε στο τέλος της δεκαετίας του ΄60, όπου οι μόνιμοι κάτοικοι ήταν ελαχιστότατοι και οι καλοκαιρινοί «επισκέπτες» λίγοι. Τη χαριστική βολή προκάλεσε ο μεγάλος σεισμός του 1967, που ισοπέδωσε πολλά σπίτια και το χωριό είχε πλέον εικόνα ερήμωσης και εγκατάλειψης.Την ομιλία συνόδευαν φωτογραφίες από το χωριό εκείνης της εποχής.

Στη συνέχεια οι συντελεστές της παράστασης μας εξέπληξαν ευχάριστα με μια προσπάθεια διασύνδεσης του χωριού με την πόλη και στην προκειμένη περίπτωση, τα Γιάννενα, μέσα από τη διαδρομή ενός ζευγαριού, του Γούλα και της Σίλας, που ξεκίνησαν την κοινή ζωή τους στο χωριό και τη συνέχισαν στην πόλη. Οι έξι νοητές ενότητες της παράστασης περιλάμβαναν και έξι μικρές θεατρικές πράξεις και δρώμενα αναφερόμενα σε χρονικές περιόδους που σηματοδότησαν σημαντικά γεγονότα της προσωπικής ζωής του ζευγαριού και της σχέσης τους με άλλους πατριώτες, σε μια προσπάθεια ανάδειξης της εξέλιξης της μετεγκατάστασης των Συρρακιωτών στην πόλη των Ιωαννίνων και συγχρόνως περιόδους ειδικής και διαφορετικής σημασίας για το χωριό, αλλά και την πορεία του Συνδέσμου που αποτελούσε τον συνδετικό τους κρίκο. Ο Γούλας κι η Σίλα ήρθαν στην πόλη το 1969, χρονιά που γεννήθηκε το πρώτο τους παιδί και που συμπίπτει και με τη γέννηση του Συνδέσμου.

Με το τέλος της προβολής ξεκίνησε η πρώτη θεατρική πράξη, όταν στη σκηνή εμφανίστηκε ένα ζευγάρι νέων ανθρώπων με τις χαρακτηριστικές καθημερινές ενδυμασίες του χωριού, κρατώντας ταγάρια (τράστου) και σάκους (χ-ράρου). Η γυναίκα σε προχωρημένη εγκυμοσύνη. Ακολούθησε ένας διάλογος που αναφερόταν στη μετοίκηση του ζεύγους από το Συρράκο στα Ιωάννινα και στις ανησυχίες τους για τη νέα τους ζωή, στις προσδοκίες τους και στις ελπίδες τους να ενσωματωθούν στη νέα κοινότητα των συμπατριωτών τους, που είχαν ήδη φτιάξει τη ζωή τους στην πόλη.

Τελειώνοντας το διάλογο το ζευγάρι, ο Γούλας και η Σίλα, αποχώρησαν από τη σκηνή, ενώ ακούγεται το κλάμα του νεογέννητου μωρού τους. Την ίδια στιγμή προβάλλεται η δημιουργία του Συνδέσμου Συρρακιωτών Ιωαννίνων. Βρισκόμαστε πίσω στο 1969.

Στην αρχή της Δεύτερης Ενότητας -Λα Χουά-ρ (στο χωριό) μια ωραία φωτογραφία μας μετέφερε νοερά στο μεσοχώρι και τα μικρότερα παιδιά του Συνδέσμου πλημμύρισαν τη σκηνή με χαρούμενες φωνές. Εμφανίστηκε στη συνέχεια η Σίλα με τη μικρή της κόρη που έχει έρθει στο χωριό να μείνει με τη γιαγιά της. Η νεαρή γυναίκα γνωρίζει τη μικρή με τα παιδιά και την αφήνει στην παρέα τους. Κι αυτά με σβελτάδα και χάρη μας παρουσίασαν τα παιχνίδια τους: μακριά γαϊδούρα, κότσια κλπ. Οι παλιότεροι στην αίθουσα συγκινούνται. Τα παιδικά τους χρόνια ζωντανεύουν στα μάτια τους κι αρχίζουν να θυμούνται….. «πρώτη ελιά, δεύτερη με τα κλαδιά κλπ, κλπ».

Τα παιχνίδια ακολούθησε Χορευτικό πρόγραμμα νηπίων, όπου το 1^ο Παιδικό τμήμα παρουσίασε με την αγαπημένη και αφελή χάρη της ηλικίας των τα τραγούδια Ντι κου νίκα και Ένα μικρό βλαχόπουλο. Το χειροκρότημα είναι θερμό.

Η Τρίτη Ενότητα – Αστικοποίηση ξεκίνησε με την Τρίτη θεατρική πράξη, όπου ο διάλογος εκτυλίσσεται στο σπίτι του ζεύγους με αναφορά σε γεγονότα της καθημερινότητάς τους. Αφενός τη δουλειά του Γούλα, που είναι πλέον λεωφορειούχος και καταπονείται με τα δρομολόγια, λείποντας νύχτα-μέρα από την οικογένειά του και αφετέρου την ενασχόληση της Σίλας με τις δουλειές του σπιτιού, την φροντίδα της κόρης και των σχέσεων με συγγενείς και συγχωριανούς. Με καμάρι γίνεται αναφορά στους Συρρακιώτες εν γένει που ως άνθρωποι του σπιτιού ενδιαφέρονται πρωτίστως για την ευημερία της οικογένειας και προκόβουν με όποια δουλειά κι αν καταπιαστούν, ακολουθώντας και το παράδειγμα των προγόνων τους.

Ακολούθησε Χορευτικό Πρόγραμμα με το Εφηβικό τμήμα του Συνδέσμου, με τα τραγούδια Κουραμπάς, Παλαμάκια, Τα μάγια, Μπαζαργκάνα, Νεραντζιά. Οι γονείς , οι φίλοι κι όλοι οι θεατές να χαίρονται και να καμαρώνουν τη λεβεντιά και τη σβελτάδα των εφήβων μας και να μην σταματούν να χειροκροτούν.

Στην Τέταρτη Ενότητα - Προξενιό με το Γούλα και τη Σίλα πάλι στο σπίτι τους στα Γιάννενα έγινε αναφορά στις σπουδές της κόρης τους και στη δημιουργία Χορευτικού τμήματος στο Σύνδεσμο. Καθημερινοί διάλογοι ενός τυπικού συρρακιώτικου ζευγαριού με πεποιθήσεις, ήθη και έθιμα βαθιά ριζωμένα στην καρδιά, που κάτι έχουν να θυμίσουν στον καθένα μας. Αντιπροσωπευτικό στιγμιότυπο των πεποιθήσεων των παλαιότερων καιρών η στιχομυθία σχετικά με τον αρραβώνα της κόρης και τη μάνα να επιμένει έχοντας πλέον τον τελευταίο λόγο «τσαρούχι από τον τόπο σου κι ας είν’ και μπαλωμένο».

Η συνέχεια βρήκε όλα τα μέλη των χορευτικών τμημάτων επί σκηνής, να συμμετέχουν σε ένα δρώμενο με θέμα το προξενιό. Όλα εκτυλίσσονται γύρω από έναν διπλό καθρέφτη, όπου αναπαρίσταται ο αρραβώνας ενός ζεύγους, ξεκινώντας με τη σύνταξη του προικοσύμφωνου και έπονται οι προετοιμασίες στα σπίτια του νέου και της νέας με τις ευχές και τα τραγούδια γονέων, συγγενών και φίλων, ενώ οι γυναίκες τραγουδούν «στη βρύση παραφύλαγα». Ακολούθησε βεβαίως χορός με όλους επί σκηνής να διασκεδάζουν χορεύοντας Βαριά βαρούν τα σήμαντρα και Ένα δέντρο δυο κλωνάρια (γαμήλιο συγκαθιστό) . Ταυτόχρονα σε βίντεο προβάλλονταν αναπαράσταση προξενιού με αίσιο τέλος πίσω από το ιερό, στον περίβολο του Αγίου Νικολάου του χωριού.

Η Πέμπτη Ενότητα - Στο σπίτι μας έδειξε το αγαπητό μας ζευγάρι να διαβάζει την εφημερίδα μας «Αντίλαλοι του Συρράκου» και να γίνεται λόγος για τα θέματά της: τα πεπραγμένα της Κοινότητας, τα νέα των Συνδέσμων ανά την Ελλάδα, τις συνεντεύξεις, τα κοινωνικά και ιδιαίτερη αναφορά στην κοινοποίηση του ετήσιου χορού του Συνδέσμου που πραγματοποιείται εδώ και πολλά χρόνια τις ημέρες της Αποκριάς. Τελειώνοντας με μεγάλη θλίψη γίνεται αναφορά στην καταστροφή του Πλάτανου στο Μεσοχώρι.

Κι ενώ η ανάγνωση συνεχιζόταν το 2^ο και το 3^ο Παιδικό χορευτικό τμήμα μπήκαν χορεύοντας στη σκηνή και παρουσίασαν με τον απαράμιλλο τρόπο των παιδιών τα τραγούδια: Βού-λ μωρ΄ Βού-λ, Μηλίτσα που’ σαι στο γκρεμό, Για μια φορά είναι η Λεβεντιά. Όπως και με το 1^ο παιδικό τμήμα, το χειροκρότημα είναι θερμό.

Στην Έκτη και τελευταία Ενότητα - Στο χοραστάσι η θεατρική σκηνή εκτυλίσσεται στο σπίτι του ζεύγους στο Συρράκο. Ο Γούλας και η Σίλα, σε μεγάλη πλέον ηλικία, αναπολούν με νοσταλγία το παρελθόν. Έχουν περάσει πενήντα χρόνια, απ’ όταν έφυγαν για την πόλη και, δόξα τω θεώ, όλα πήγαν καλά. Το χωριό ξαναβρήκε τη χαμένη του αίγλη, γηγενείς και ξένοι γεμίζουν το καλοκαίρι την πλατεία και τα καλντερίμια κι όλοι με ανυπομονησία ετοιμάζονται για το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Για το «Πανηγύρι» μας που χάρη στην αγάπη και τη στήριξη των πατριωτών και τις άοκνες προσπάθειες των Συνδέσμων παρέμεινε ζωντανό μέχρι τις μέρες μας, αναδεικνύοντας και διασώζοντας τα τραγούδια μας, το ηχόχρωμά τους, τους χορούς μας, την ανεπιτήδευτη χορογραφία μας, όλα αυτά που το καθιστούν ζωντανό κειμήλιο και του επιτρέπουν να διεκδικεί επαξίως μία θέση στην πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO.

Στη συνέχεια όλοι μαζί κι ο Γούλας κι η Σίλα επί σκηνής παρακολουθήσαμε μια δεύτερη βιντεοπροβολή με ομιλούντα τον πρώην Πρόεδρο της Κοινότητας Συρράκου, κ. Ιωάννη Αργύρη, ο οποίος αναφέρθηκε στην πορεία του χωριού από τη δεκαετία του ΄70 ως σήμερα. Εξιστόρησε τα γεγονότα των τελευταίων πέντε δεκαετιών και τους λόγους που συνετέλεσαν στην επάνοδο των πατριωτών, στην αναστήλωση των σπιτιών, στη δημιουργία δρόμων πέριξ του οικισμού και πρωτίστως τη σύνδεση του χωριού με την πόλη, αλλά και την συντήρηση ναών, καλντεριμιών, βρυσών, μύλων κλπ. Όλα όσα συνετέλεσαν στην ανάσταση του Συρράκου, στη διατήρηση του ύφους και της αρχιτεκτονικής του και του έδωσαν τη δυνατότητα να συγκαταλέγεται σήμερα στα ομορφότερα, αν όχι το ομορφότερο, διατηρητέα χωριά της Ελλάδας. Η ταυτόχρονη προβολή φωτογραφιών μαρτυρούσε την επέκταση και την άνθηση του οικισμού με την πάροδο των ετών.

Το ζευγάρι των πρωταγωνιστών μας σηκώθηκε βιαστικά, ενόσω ακούγονταν τα όργανα που κουρδίζονταν και έφυγε να κατέβει στο χοραστάσι να προλάβει την αρχή του πανηγυριού. Κι ενώ αυτοί έφευγαν, η σκηνή γέμισε από άντρες και γυναίκες που αδημονούν να πιαστούν στη σειρά του κύκλου για να χορέψουν κι αυτοί στο διπλό και τριπλό χορό του Δεκαπενταύγουστου. Εισέρχονταν στη σκηνή με την επίσημη ενδυμασία των Συρρακιωτών. Οι χορευτές μας με σεμνότητα, αλλά απαράμιλλη λεβεντιά οι άνδρες και περίσσεια χάρη οι γυναίκες, χόρεψαν χορούς και τραγούδια που μιλούν στην καρδιά και την ψυχή των απανταχού πατριωτών: Γιατί είναι μαύρα τα βουνά, Γκόλφω, Κάτω στην άσπρη πλάκα, Γιάνν΄ Κώστας, Κόρη που πας στον ποταμό, Κότα μου κοτούλα μου. Όλοι χειροκρότησαν με συγκίνηση.

Επί σκηνής βρέθηκαν στη συνέχεια όλοι οι χορευτές, οι χοροδιδασκάλισσες και τα μέλη του Δ.Σ. του Συνδέσμου. Ακολούθησε σύντομη αποχαιρετιστήρια ομιλία από το μέλος του Συλλόγου, κ. Δήμητρα Εξάρχου, η οποία εκ μέρους όλων των μελών ευχαρίστησε όλους όσοι προσπάθησαν για την επιτυχία και συνέβαλαν στην πραγματοποίηση αυτής της παράστασης. Πρωτίστως τους χορευτές μας, τις χοροδιδασκάλισσες, κ. Μαριλένα Τζαλονίκου και Κική Μπούτικου, τους μουσικούς, κ. Κώστα Γεροδήμο (τραγούδι), Μιχάλη Μπραχόπουλο (κλαρίνο), Λάμπρο Τζόκα (βιολί), Αθανάσιο Βόλα (λαούτο), Χρήστο Λώλη (κρουστά), τους ηθοποιούς, κ. Ναταλία Μίγδου και κ. Νίκο Σφαιρόπουλο, τη make - up artist, Ναταλία Κωσταδήμα και τον σεναριογράφο και σκηνοθέτη, κ. Βασίλη Στέφο. Η αμέριστη και άοκνη προσπάθεια μελών του Δ.Σ. του Συνδέσμου και των χοροδιδασκαλισσών συνετέλεσαν στην προσαρμογή του κειμένου στα ήθη, έθιμα, κοινωνικά δεδομένα, ιδιαιτερότητες και συνήθειες της Συρρακιώτικης Κοινότητας, παραθέτοντας και συνήθεις εκφράσεις της βλάχικης γλώσσας στο κείμενο. Επίσης, έγινε αναφορά στους φίλους του Συλλόγου με την αρωγή των οποίων πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση, καθώς και στο Παράρτημα Ηπείρου της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων, του οποίου το έργο ο Σύνδεσμός μας επιθυμεί να προβάλει και να σταθεί αρωγός.

Όλοι μαζί τραγουδήσαμε «βίνιι ουάρα ι φουτζί μου», οι χορευτές υποκλίθηκαν στο κοινό, αποχαιρέτησαν τη σκηνή με την Ποταμιά και η παράσταση έλαβε τέλος.

Μια ιστορία πενήντα και όχι μόνο χρόνων παρέλασε σε στιγμιότυπα επί σκηνής, αναβιώνοντας γεγονότα και συναισθήματα, ζωντανεύοντας μνήμες εικόνων, ήχων, γεύσεων, συναισθημάτων. Όλοι κάτι δικό τους αναγνώρισαν. Οι παλιότεροι, γιατί θυμήθηκαν κομμάτια της δικής τους ζωής και οι νεότεροι, γιατί θυμήθηκαν αυτά που μολογούσαν και εξιστορούσαν οι παππούδες, οι γονείς, οι θείοι. Εν κατακλείδι, τις ρίζες της ζωής μας.

Κατερίνα Π. Ζιώγα

Για φωτογραφικό υλικό της εκδήλωσης μεταβείτε στο παρακάτω link:
Επετειακή εκδήλωση για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Σ.Σ.Ι.

Τα βίντεο της παράστασης: